Το ανυπάκουο, ανεκπαίδευτο, σκυλί είναι μπελάς. Είναι επίσης και κίνδυνος για τον εαυτό του, όταν για παράδειγμα βγαίνει από το αυτοκίνητο και ξεχύνεται σε έναν επαρχιακό δρόμο. Αυτά είναι γνωστά. Οπως επίσης γνωστή είναι η δυσκολία της εκπαίδευσης ενός σκύλου ώστε να φτάσει σε ένα επίπεδο αρμονικής συνεργασίας με τον κυναγωγό του χωρίς φωνές και απειλές που σπάνε τα νεύρα κυναγωγού, σκύλου και παρευρισκομένων (ανθρώπων και σκύλων!).
Κάθε μέθοδος που υπόσχεται να προσφέρει ευκολία και αποτελεσματικότητα στην εκπαίδευση αξίξει να ερευνάται, και το ίδιο συμβαίνει με την μέθοδο ΚΛΙΚΕΡ που θα δούμε παρακάτω.
Η μέθοδος βασίζεται στη χρήση ενός Κλίκερ, παρόμοιο με τα παιχνίδια που κάνουν ένα δυνατό ήχο “κλίκ” όταν πιέζονται.
Η επιλογή του Κλίκερ βασίζεται στην μοναδικότητα του ήχου. Πρόκειται για ήχο που δεν θα ακούσει ο σκύλος σε άλλη περίπτωση εκτός από το συνειδητό πάτημα του Κλίκερ. Και κατά την εκπαίδευση το Κλίκερ χρησιμοποιείται ως μέσον επικοινωνίας ως προς την πράξη που κάνει ο σκύλος εκείνη τη στιγμή. Αυτό χρήζει ανάλυσης.
Στην αρχή της εκπαίδευσης γίνεται το λεγόμενο “γέμισμα” του Κλίκερ, όπου με κάθε “κλικ” ο σκύλος παίρνει και μια λιχουδιά, χωρίς εντολή. Ετσι ο σκύλος μαθαίνει ότι “κλικ” ίσον ευχάριστο αποτέλεσμα.
Ας πούμε ότι ο εκπαιδευτής μαθαίνει την σκύλο το κάτω, μια εντολή βασική για την ασφάλεια του ζώου. Ο εκπαιδευτής ενθαρρύνει το σκύλο να μείνει, χωρίς όμως να λέει την λέξη “Κάτω” που μελλοντικά θα είναι η εντολή. Μόλις ο σκύλος πάρει την θέση “Κάτω” πιέζεται το Κλίκερ. Με την επανάληψη ο σκύλος συνδέει τον ήχο με την κίνηση και με την ανταμοιβή, που μπορεί να είναι υλική, πχ μια λιχουδιά, ή λεκτική, χάδια και έπαινοι.
Οι θεωρητικοί της μεθόδου Κλίκερ λένε ότι ο ήχος επιτρέπει στο ζώο να ξεχωρίσει την κίνηση από την υπόλοιπη συμπεριφορά του, αφού κάθε φορά που κάνει την επιθυμιτή πράξη ακούει και τον μοναδικό ήχο “κλίκ”, και έτσι να “συνειδητοποιήσει” κατά κάποιο τρόπο την πράξη. Αυτή η εξέλιξη, που γίνεται με το Κλίκερ, καθιστά την ανταπόκριση στην εντολή συνειδητή και αποτέλεσμα επιλογής από το σκύλο. Αυτά σε αντιδιαστολή με την παραδοσιακή εκπαίδευση που εμφυτεύει μια αντανακλαστική ανταπόκριση από τον σκύλο, πχ στο άκουσμα “Κάτσε” κάθεται χωρίς να κατανοεί γιατί, αυτόματα και αντανακλαστικά.
Η εξήγηση των οπαδών της μεθόδου Κλίκερ ακούγεται κάπως τραβηγμένη. Ομως σε πειράματα που έγιναν με σκυλιά και άλλα ζώα, η θεωρία φαίνεται να έχει κάποια βάση που είναι εμφανής στην συνολική συμπεριφορά του ζώου που έχει περάσει από εκπαίδευση Κλίκερ. Εχοντας “μπει στο θέμα” ότι κάποια ειδική συμπεριφορά είναι το ζητούμενο, το ζώο φαίνεται να αποκτά μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στον εκπαιδευτή του και η εκμάθηση πρόσθετων εντολών γίνεται ευκολότερη.
Σε πειράματα που έγιναν με 20 άλογα που δυστροπούσαν στο φόρτωμα σε τρέηλερ, η χρήση του Κλίκερ κατάφερε να δώσει θετικά αποτελέσματα σε όλες τις περιπτώσεις. Ομως το συναρπαστικό στα πειράματα ήταν ότι τα άλογα αυτά έγιναν πιο πράα και προσιτά σε άλλα πράγματα, όπως την ανοχή της λαιμαριάς και της σέλλας ενώ σημειώθηκε και μια γενικότερη αλλαγή του χαρακτήρα τους.
Για τον κυνηγετικό σκύλο το Κλίκερ υπόσχεται πολλά για την βασική εκπαίδευση στις εντολές “έλα”, “κάτω”, “μείνε” κλπ. Στην εκπαίδευση στον κυνηγότοπο όπου οι αποστάσεις είναι μεγάλες και το Κλίκερ δεν μπορεί να ακουστεί μειώνεται η χρησιμότητα του. Ομως η βασική εκπαίδευση είναι το μεγάλο πρόβλημα για πολλούς και σε αυτό αξίζει να εξετάζουμε όλα τα πιθανά βοηθήματα.
Στο φιλμάκι θα δείτε μια εισαγωγή στην χρήση του Κλίκερ-