ΥΠΕΡΘΗΡΕΥΣΗ, ΕΝΑ ΦΥΣΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ

Η υπερθήρευση, δηλαδή ο φόνος περισσότερων θηραμάτων από ότι χρειάζεται ένα αρπακτικό ζώο για να τραφεί, είναι γνωστό φαινόμενο, ωστόσο την πιο έγκυρη επιστημονική καταγραφή του φαινομένου την έκανε ο Ολλανδός ζωολόγος Hans KruuK αφου μελέτησε την θηρευτική συμπεριφορά της αφρικανικής ύαινας και της αγγλικής αλεπούς. Να σημειωθεί εδώ ότι η αγγλική αλεπού είναι το ίδιο είδος αλεπούς που έχουμε και στην Ελλάδα.

Καλοταϊσμένη γάτα έξω από το γραφείο μου στο Νέο Ψυχικό, κοιτάζει δεκαοχτούρα που μόλις σκότωσε. Η συγκεκριμένη γάτα ήταν εξαιρετικά αποτελεσματικός θηρευτής χωρίς να έχει ανάγκη την τροφή, την τάιζε η ιδιοκτήτρια πολύ καλά.

Οι παραητηρήσεις περιστατικών υπερθήρευσης είναι άπειρες. Να αναφέρουμε μερικές: πριν μερικά χρόνια λύκοι σκότωσαν 114 αρνιά στο Πάπιγκο. Το 1989 αδέσποτα σκυλιά σκότωσαν περισσότερα από 100 αιγοπρόβατα στο Κρανίδι, στα Σπάτα αλεπού μπήκε στο κοτέτσι αναγνώστη και σκότωσε 19 κότες, στην ορεινή Φθιώτιδα λύκοι σκότωσαν εννέα μοσχάρια σε μια επίθεση και δεν έφαγαν κανένα. Αυτά είναι περιστατικά που αναφέρονται από τους παθόντες. Υπάρχουν καταγραμμένα περιστατικά που φέρουν και επιστημονική τεκμηρίωση όπως τα παρακάτω που αναφέρονται στην Βικιπαίδεια:
Τασμανία, ένα σκυλί σκότωσε 58 πιγκουίνους, στην Αυστραλία μια αλεπού σκότωσε 74 πιγκουίνους, μια λεοπάρδαλη στη Νότιο Αφρική σκότωσε 51 πρόβατα. Οι επιθέσεις κατά τις οποίες εκδηλώνεται υπερθήρευση δεν είναι μόνο εναντίον οικόσιτων ζώων. Παλαιότερα επιστήμονες απέδιδαν το φαινόμενο στο ότι τα οικόσιτα ζώα είναι μαντρωμένα και δεν μπορούν να διαφύγουν, και έτσι τα παρουσιαζόταν ένα υποτιθέμενο βραχυκύκλωμα του κυνηγετικού ενστίκτου των αρπακτικών. Η πραγματικότητα είναι αλλιώτικη. Το φαινόμενο έχει παρατηρηθεί σε άγριο ανοικτό βιότοπο. Αγέλη 9 λύκων στην πολιτεία του Γουαϊομινγκ τον Μάρτιο του 2016 κυνήγησε και σκότωσε 19 αμερικανικά κόκκινα ελάφια (Elk).

Οι επιστήμονες αναπτύσσουν διάφορες θεωρίες για τα αίτια της υπερθήρευσης, αλλά αυτά δεν είναι πειστικά. Για παράδειγμα λένε ότι τα αρπακτικά υπερθηρεύουν για να πάρουν τροφή για τα μικρά τους. Επίσης λένε ότι η υπερβολική θήρευση προσφέρει τροφή για μετά. Αυτό δεν στέκει σε περιπτώσεις τεράστιας υπερθήρευσης, όπως αυτή που συνέβη στο Πάπιγκο με τα 114 αρνιά. Πόσα αρνιά θα τάιζαν στα μικρά τους και πόσα θα έτρωγαν στις ημέρες μετά την επίθεση οι λύκοι πριν σαπίσουν τα υπεράριθμα νεκρά ζώα και αχρηστευτούν ως τροφή.

Οι μη επιστήμονες βέβαια, και ειδικά κάποιοι δήθεν ζωόφιλοι, δεν έχουν κανένα δισταγμό να αγνοήσουν το εξώφθαλμο. “Τα ζώα σκοτώνουν μόνο για να αμυνθούν και για να φάνε” είπε κάποτε πρωτοκλασάτο άτομο του ζωοφιλικού λόμπυ. Αυτό από άνθρωπο που έχει καλοταϊσμένες γάτες και ξέρει, έχει βιώσει, την θηρευτική τους μανία, είναι εμφανώς παραπληροφόρηση. Και για να αμυνθούν από τι; Από άλλα ζώα που δεν σκοτώνουν παρά μόνο για να φάνε; Κανείς δεν παρατήρησε το οξύμωρο.

Μιλώντας για καλοταϊσμένες γάτες, το πανεπιστήμιο της Οξφόρδης είχε δημοσιεύσει πριν μερικά χρόνια μελέτη που έλεγε ότι στην Αγγλία οι σπιτόγατες σκοτώνουν δισεκατομμύρια πουλιά και μικρά θηλαστικά ζώα κάθε χρόνο. Η Αυστραλία έχει επικηρύξει τις αδέσποτες γάτες διότι έχουν φέρει στα πρόθυρα ολικού αφανισμού μοναδικά ζώα της Αυστραλιανής ηπείρου. Το πρόβλημα της θήρευσης από σπιτόγατες είναι παγκόσμιο, αλλά συχνά αποσιωπάται διότι η αντιμετώπιση είναι πολιτικά ακριβή!

Το φαινόμενο της υπερθήρευσης έχει παρατηρηθεί σε πολλά ζώα. Από αυτά μερικά υπάρχουν στην ευρωπαϊκή και την ελληνική πανίδα και ανάμεσα τους είναι: αλεπού, λύκος, τσακάλι, λύγκας, αρκούδα, ασβός, μινκ, σκυλιά, γάτες, κουνάβια, και βέβαια πολλά είδη αρπακτικών πουλιών.

Η λύση είναι ότι δεν υπάρχει λύση. Η υπερθηρευση είναι ένα φυσικό φαινόμενο που παρατηρείται σε πολλά είδη αρπακτικών. Αναγνωρίζεται και όπου αφορά οικόσιτα ζώα προτείνονται μέτρα προστασίας και αποτελεσματική φύλαξη. Ούτε οφελεί κανέναν η σκόπιμη στρέβλωση ή απόκρυψη του φαινομένου, όπως η μπούρδα΄οτι τα ζώα δεν σκοτώνουν παρά για να φάνε και άλλα παρόμοια. Οσο και αν δεν μας αρέσει να το ομολογούμε τα ζώα σκοτώνουν άλλα ζώα και όχι πάντα για να φάνε.