ΘΗΡΑΜΑ, ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΑΙ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ

Μερικά πρόσφατα “οικολογικά” σχόλια περί ισορροπίας της Φύσης συν δύο μηνύματα από επισκέπτες της Οπλογνωσίας δίνουν αφορμή για αναδρομές στην συσσωρευμένη γνώση για το περιβάλλον, το θήραμα και την διαχείριση των δύο.

Το πρώτο σχόλιο είναι από τον φίλο Αντη Φιλιππίδη στην Κύπρο και αφορά την πέρδικα τσούκαρ. Η κύπρος καταγράφεται διεθνώς ως η χώρα με την μεγαλύτερη πυκνότητα τσούκαρ.

“Θυμασαι που τα ελεγα περυσι για τη δραματικη μειωση του πληθυσμου της περδικας αντιθετα με τις ανακοινωσεις των “υπευθυνων”? Η κατασταση φετος τραγικη και κατα τοπους πληρης εξαφανιση του θηραματος.Κριμα.

Αντης Φιλιππίδης”

Το δεύτερο μήνυμα του φίλου Αργύρη αφορά την προσέλευση ξένων κυνηγών στη Βουλγαρία για κυνήγι τροπαιοφόρων ζώων, ειδικά των ελαφιών:

“Γεια σου Νικήτα,

Ψάχνοντας στο διαδίκτυο βρήκα κάποια άρθρα που μου κίνησαν το ενδιαφέρον και μου δημιούργησαν τροφή για σκέψη. Τα μοιράζομαι μαζί σου και περιμένω να διαβάσω την άποψη σου.

Βλέποντας το “bucket list” του άγγλου κυνηγού για το 2017 είδα το εξής:

https://www.fieldsportsmagazine.com/News-and-Comment/the-fieldsports-2017-bucket-list.html

Το άρθρο στην ουσία διαφημίζει τι βουλγαρία σαν έναν κορυφαίο προορισμό για το κυνήγι του κόκκινου ελαφιού.
Επίσης, έχει γραφτεί ένα ολόκληρο άρθρο για το θέμα

https://www.fieldsportsmagazine.com/Stalking/on-the-trail-of-balkan-giants.html

Φυσικά, δεν περιμένω/προβλέπω να γίνει κάτι αντίστοιχο στην Ελλάδα (δυστυχώς). Απλά, διόρθωσε με αν κάνω λάθος, πιστεύω ότι οι κυνηγοί που θα κάνουν το συγκεκριμένο κυνήγι θα αφήσουν ένα σημαντικό ποσο στην τοπική οικονομία. Και όλα αυτά χωρίς να υπολογίζουμε τη δωρεάν διαφήμιση της Βουλγαρίας…”

θα τα πάρουμε ένα ένα και κατά σειρά.

ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ

Αφήνουμε τη Φύση να δράσει όπως αυτή κρίνει και το αποτέλεσμα θα είναι θετικό, είναι το μήνυμα πρόσφατου ψηφίσματος “οικολόγων” που ζητά την συνολική απαγόρευση του κυνηγίου.

Οι σωστοι οικολόγοι με επιστημονική επάρκεια έχουν αποδείξει ότι αυτή η πολυπόθητη “ισορροπία της Φύσης” είναι μπαρούφα ολκής. Τρανό παράδειγμα τα νησιά Καταλίνα, Καμπελ, Ρατ Αϊλαντ όπου επί αιώνες οι αρουραίοι, και στην περίπτωση του Καμπελ γάτες, κατέτρωγαν τα αυγά και νεοσσούς σπάνιων πουλιών. Παρά τις αντιθέσεις “οικολόγων” και “οικολογικών οργανώσεων” οι επιστήμονες οικολόγοι προχώρησαν σε συνολική εξόντωση των αρουραίων από τα νησιά αυτά. Τα αποτελέσματα ήταν δραματικά!

Τα γεράκια στη νήσο Ρατ της Αλάσκα σε ένα χρόνο παρουσίασαν αύξηση επιτυχημένης εκκόλαψης αυγών κατά 3000 τοις εκατό. Στη νήσο Καμπελ επανήλθαν υγιείες πληθυσμοί αλμπατρός και άλλων θαλασσοπουλιών. Στα νησιά Καταλίνα στην Καλιφόρνια είχαν επίσης δραματική αύξηση των θαλασσοπουλιών που χρησιμοποιούν τα νησιά για φωλεοποίηση.

Ποια ισορροπία συζητούμε λοιπόν, την πριν ή μετά των αρουραίων; Θα υπήρχε ισορροπία χωρίς την ανθρώπινη παρέμβαση και την αφαίρεση των αυγοβόρων αρουραίων; Το βίντεο είναι από την αρχή της εκστρατείας για την εξόντωση του αρουραίου από το νησί Ανακάπα στην Καλιφόρνια. Ενδιαφέρων ο τίτλος του βίντεο που έφτιαξαν οι εκεί οικολόγοι επιστήμονες: “Ξαναφέρνοντας την οικολογική ισορροπία στο νησί Ανακάπα”. Προφανώς άλλη έννοια έχει η λέξη ισορροπία για τους επιστήμονες οικολόγους και τους “οικολόγους”.

ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ ΚΑΙ ΠΕΡΔΙΚΕΣ

Οι πληθυσμοί των ειδών στη Φύση παρουσιάζουν το φαινόμενο της κυκλικής αυξομείωσης. Αυτό παρατήρησε από τις αρχές του περασμένου αιώνα ο διάσημος θηραματοβιολόγος Aldo Leopold και το κατέγραψε σε βιβλία που αποτελούν θεμέλιο της επιστήμης της θηραματοβιολογίας.

Ο Leopold παρατήρησε ότι ο πληθυσμός του αμερικανικού γκράους παρουσίαζε έναν κύκλο εξαετή περίπου που πήγαινε από το ναδίρ στο ζενίθ του πληθυσμού ταυτόχρονα σε όλη την Αμερική, τόσο σε σημεία που το θήραμα κυνηγιόταν εντατικά όσο και σε σημεία που δεν κυνηγιόταν καθόλου, και αυτό γινόταν ταυτόχρονα σε όλη την αμερικανική ήπειρο. Οι πρώτες ενδείξεις έγιναν αποδείξεις μετά από έρευνες και αρχίσαμε να κατανοούμε ότι ακόμα και σε ιδανικό βιότοπο, με ιδανικές συνθήκες, χωρίς καταχρηστική αρπακτικότητα ή θήρευση, ο πληθυσμός κάθε είδους παρουσιάζει αυξομειώσεις που ακολουθούν συγκεκριμένο χρονικό κύκλο.

Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και αν δεν κυνηγηθεί ένα θήραμα, θα παρουσιάσει διακύμανση που θα πάει από μικρό πληθυσμό στο μέγιστο που σηκώνει ο βιότοπος και θα ξαναπέσει και αυτό θα επαναλαμβάνεται ξανά και ξανά. Ο χρόνος του κύκλου διαφέρει από θήραμα σε θήραμα, αλλά υπάρχει σε όλα τα θηράματα. Μελέτη πληθυσμού που δεν επεκτείνεται χρονικά πέρα από τα όρια δύο τουλάχιστον κύκλων είναι ανώφελη, κάτι που ποτέ δεν θέλησε να καταλάβει το Ε’ Τμήμα του Συμβουλίου Επικρατείας λόγω οικολογικών εμμονών και της “περιρρέουσας ατμόσφαιρας” στην Ελλάδα των 1990s, όταν η οικολογία είχε γίνει η νέα θρησκεία με την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού.

Στην Αμερική όπου ένα πολυάριθμο σώμα βιολόγων του Τμήματος Δασών και Αγριας Ζωής παρακολουθεί αυτά τα φαινόμενα έχουν βρει ότι η πέρδικα τσούκαρ έχει έναν οκταετή κύκλο. Αναφέρουν ότι στην κορυφή του κύκλου ο πληθυσμός φτάνει πυκνότητες που ξεπερνούν τα 100 πουλιά ανά τετραγωνικό μίλι (1,5 επι 1,5 χιλιόμετρα) και σταδιακά πέφτει για να ξαναρχίσει ο κύκλος από την αρχή. Κορυφώσεις του κύκλου είχαν το 1998, το 2006 και το 2015.

Ισως η παρατηρούμενη μείωση στην Κύπρο να είναι μέρος αυτού του φυσικού φαινομένου του φυσικού πληθυσμιακού κύκλου. Ισως όχι. Αν υπήρχε συνεχής παρατήρηση, (παρατήρηση και όχι μελέτη, προς θεού όχι μελέτη!!) τότε θα ξέραμε αν αυτό που διαπιστώνεται είναι όντως μείωση, αν είναι παγκύπριο φαινόμενο, αν οφείλεται σε άλλο αίτιο, πχ ασθένεια, ή σε υπερβολική θήρευση.

Δυστυχώς στον ευρύτερο ελληνικό χώρο μας αρέσει να ψάχνουμε για τον “κακό” και όχι για τα πραγματικά αίτια. Το κάνουμε με την οικονομία μας, το εθνικό θέμα και ενίοτε το θήραμα.

Το βίντεο στην αρχή του άρθρου δείχνει πέρδικες τσούκαρ που έχουν εγκλιματιστεί και ζουν καλά στην περιοχή Κάμλουπς του Καναδά. Το τοπίο μοιάζει αρκετά με τα χιονισμένα ορεινά της Κύπρου. Από την Κύπρο δεν έχουμε βίντεο. Δεν βρήκαμε και μάλλον δεν υπάρχει, αφού κανείς δεν έκανε τον κόπο να φτιάξει ένα που να δείχνει την πέρδικα που από την αρχαιότητα ήταν το σύμβολο του νησιού, και αυτό κάτι λέει για την κατάσταση του θηράματος σήμερα.

ΤΡΟΠΑΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Το κυνήγι τροπαιοφόρων ζώων δεν είναι μέρος της κυνηγετικής μας παράδοσης. Είναι όμως μέρος της ευρύτερης παγκόσμιας κυνηγετικής παράδοσης και χώρες που το κατανοούν και το εκμεταλλεύονται ορθολογικά αποκομίζουν μεγάλα οικονομικά και περιβαλλοντικά ωφέλη. Αυτό κάνει η Βουλγαρία. Το βίντεο είναι από κυνήγι στη Βουλγαρία, που γίνεται κάτω από επιτήρηση θροφυλάκων για να είναι εγγυημένη η σωστή απόκτηση του τροπαίου και δυνατή η μετέπειτα καταγραφή του στα μητρώα τροπαίων.

Εδώ είναι ένα από διάφορα βίντεο με τα ελάφια της Πάρνηθας. Αξίζει να τα ψάξετε και να συγκρίνετε την φυσική κατάσταση των κυνηγημένων βουλγάρικων ζώων με τα ελάφια της Πάρνηθας, πολλά από τα οποία ζητιανεύουν τροφή από περαστικούς!

Δεν χρειάζονται ειδικές γνώσεις για να γίνει κατανοητή η θλιβερή κατάσταση των δικών μας ακυνήγητων “στολιδιών” της φύσης!

Τι σημαίνει κυνήγι τροπαιοφόρων ζώων; Κυνήγι συγκεκριμένων ζώων που έχουν διαστάσεις, μετρημένες σύμφωνα με προδιαγραμμένους κανόνες, που τα κατατάσσουν στα ανάλογα βιβλία τροπαίων. Κάθε χώρα έχει τα τρόπαια της και σκοπός των σοβαρών κυνηγών τροπαίων είναι να αποκτήσουν τα τρόπαια όλων των χωρών στο συγκεκριμένο ζώο. Για
παράδειγμα, άλλες διαστάσεις κρανίου και κέρατου έχει το τρόπαιο ζαρκάδι της Αγγλίας από αυτό της Ιταλίας. Ο σοβαρός κυνηγός ζαρκαδιών τροπαίων θα προσπαθήσει να κυνηγήσει τροπαιοφόρα ζαρκάδια σε όλα τα σημεία και να ολοκληρώσει τον κύκλο του αποκτώντας όλα τα τρόπαια που είναι στον κατάλογο ενώσεων όπως η Σαφάρι Κλαμπ.

Το ελάφι πχ για να χαρακτηριστεί τρόπαιο πρέπει να έχει κέρατα με συγκεκριμένο αριθμό διακλαδώσεων και ελάχιστου πάχους ή βάρους. Εξυπακούεται ότι δεν είναι όλα τα ελάφια τροπαιοφόρα, αλλά μόνο ορισμένα από τον συνολικό πληθυσμό. Ωστόσο για να έχεις τροπαιοφόρα ελάφια πρέπει να έχεις έναν αρκετά μεγάλο πληθυσμό ελαφιών, αφού στατιστικά ένα στα τόσα θα είναι τρόπαιο. Και για να έχεις αρκετό αριθμό ελαφιών θα πρέπει να φροντίσεις το περιβάλλον
σου ώστε να υποστηρίζει αυτό τον αριθμό ελαφιών και μάλιστα σε άριστη φυσική κατάσταση, ιδού το περιβαλλοντικό ώφελος του κυνηγίου τροπαιφόρων ζώων.

Το οικονομικό ώφελος έρχεται από την προθυμία πολλών κυνηγών, συνήθως από πλούσιες χώρες, να πληρώσουν αυξημένο κόστος άδειας κυνηγίου για να κυνηγήσουν και να καρπωθούν ένα τροπαιοφόρο ζώο σε συνθήκες που θα εξακριβώνουν την θήρευση του ως “αθλητική” και θα καταγράφουν τις διαστάσεις του τροπαίου.

Το τροπαιοφόρο ζώο συνήθως είναι υπέργηρο και στο τέλος της παραγωγικής του ζωής, άρα η αφαίρεση του δεν υποβαθμίζει τον πληθυσμό. Το αντίθετο μάλιστα, η αφαίρεση του υπέργηρου μη παραγωγικού ανοίγει το πεδίο για συμμετοχή νεώτερων και πιο εύρωστων ζώων στην αναπαραγωγή.

Οπως οι περισσότεροι Ελληνες κυνηγοί, δεν κατανοώ τον ενθουσιασμό για το κυνήγι τροπαίων. Για εμάς το κυνήγι παραμένει μέσο αποκόμισης τροφής. Αυτό δεν αλλάζει το γεγονός ότι αυτοί που κυνηγού τρόπαια είναι καλοί πελάτες για τις κοινωνίες που αντιμετωπίζουν το θήραμα ως ανανεώσιμο και διαχειρίσιμο πόρο. Οπως είπε πολλές φορές ο καθηγητής Βαλντέζ το πανεπιστημίου του Τέξας, ο καλύτερος τρόπος να έχει υγιή πληθυσμό ζώων είναι να τους δώσεις χρηματική αξία. Αυτό κάνει το κυνήγι τροπαίων όσο και αν δεν το καταλαβαίνουμε εμείς οι μεσογειακοί κυνηγοί και όσο και αν το
λοιδορούν οι αντικυνηγοί. Οι Βούλγαροι έκαναν τις επιλογές τους και τα αποτελέσματα είναι απτά τόσο στις εισπράξεις από κυνηγούς όσο και στην πανίδα τους. Αυτοί έχουν αρκετά ελάφια για κυνήγι, εμείς έχουμε μερικά απομεινάρια από απελευθέρωση στην Πάρνηθα και μετά από έναν αιώνα προστασίας έχουμε λιγότερα από ότι είχαμε το 1910.

Η διαφορά της θήρευσης ενός τροπαιοφόρου ελαφιού από ένα απλό ελάφι “για κρέας” είναι αστρονομική. Το απλό ελάφι μπορεί να έχει άδεια θήρας 150 Ευρώ, το τροπαιοφόρο 15000 Ευρώ.