Οπλιση δια του μοχλού είναι η όπλιση του πυροδοτικού μηχανισμού με την κίνηση του μοχλού ανοίγματος. Είναι το σύστημα λειτουργείας του απεικονιζόμενου σουπερποζέ ΙΑΒ. Πριν πάμε στο ΙΑΒ ας δούμε τι είναι η όπλιση δια του μοχλού.
Η όπλιση στα περισσότερα όπλα μετά το 1875 που εφευρέθηκε ο μηχανισμός Ανσον-Ντήλυ γίνεται από τις κάννες καθώς αυτές χαμηλώνουν και πιέζουν τους οπλιστήρες.
Πριν το 1875 η μεγαλύτερη προσπάθεια στην εξέλιξη του οπσθογεμούς σπαστού όπλου αφορούσε την όπλιση μέσω του μοχλού ανοίγματος. Ο Θεόφιλος Murcott ήταν από τους πρώτους που εξέλιξαν ένα λειτουργικό δίκαννο με όπλιση δια του μοχλού. Υπήρχαν και άλλοι όπως οι Jones, Woodward και άλλοι λιγότερο γνωστοί.
Το πρόβλημα με την όπλιση δια του μοχλού είναι η σχετικά μεγαλύτερη προσπάθεια που χρειάζεται η όπλιση, καθώς ο μοχλός είναι κοντύτερος και δίνει λιγότερη μόχλευση από ότι οι κάννες.
Υπάρχει όμως και μια “φιλοσοφική” διάσταση στο θέμα. Η εποχή της εξέλιξης του δίκαννου ήταν η εποχή της διάδοσης του στατικού κυνηγίου σε διωχτά θηράματα. Το στατικό κυνήγι ήταν η ενασχολία των πλουσίων και αυτή η πελατεία απαιτούσε όπλα που πρόσφεραν ταχύτητα χρήσης. Το θέτει πολύ καλά ο Richard Purdey, πρόεδρος της αγγλικής εταιρείας Purdey:
“Στον 19ο αιώνα η αναζήτηση ήταν για μεγαλύτερη ταχύτητα. Η ώθηση στην εξέλιξη των κυνηγετικών όπλων ήταν η επιθυμία του πελάτη για όπλα που δούλευαν πιο γρήγορα. Ανοιγαν γρήγορα, έκλειναν πιο γρήγορα, και όλα τα λοιπά γνωρίσματα της ταχύτητας στη χρήση.”
Αυτή η ζήτηση για ταχύτητα έφερε το υποβοηθούμενο άνοιγμα, τους αυτομάτους εξολκείς, την χρήση ζευγαριών ή ακόμα και τριάδων όπλων με έναν ή δύο γεμιστές που περιστοίχιζαν τον στατικό κυνηγό και του έβαζαν ένα γεμάτο δίκαννο στα χέρια καθώς πετούσαν από πάνω του δεκάδες διωχτοί φασιανοί.
Δεν κυνηγούσαν όλοι οι Ευρωπαίοι με αυτό τον περίεργο τρόπο. Εκεί που κυνηγός σήμαινε έναν, το πολύ μια παρέα, πεζών που έψαχναν με σκυλιά και ικανοποιούνταν με λίγα θηράματα, δεν υπήρχε λόγος για ταχύτητα. Δεν είναι τυχαίο ότι τα πιο γνωστά όπλα με όπλιση δια του μοχλού είναι γαλλικά. Στη Γαλλία το κυνήγι παρέμεινε στα παραδοσιακά πλαίσια του μοναχικού κυνηγού με το σκύλο του, η ταχύτητα ήταν χαμηλά στις επιλογές.
Τα Ideal, Darne, Charlin και το μονόκαννο Simplex είναι όλα γαλλικά και όλα οπλίζουν δια του μοχλού.
Για πολλούς θιασώτες των όπλων η όπλιση δια του μοχλού έχει μια ιδαίτερη έλξη. Είναι και αυτό θέμα κάπως “φιλοσοφικό”. Η όπλιση για του μοχλού βάζει όλα τα μηχανικά μέρη του όπλου, και όλες τις διαδικασίες χειρισμού σε ένα αυτοφερόμενο σύνολο, στη βάση. Δεν υπάρχει διασύνδεση του πυροδοτικού μηχανισμού με το άνοιγμα των καννών ή τον συγχρονισμό των εξολκέων. Αυτή η απλότητα δείχνει μια “καθαρή σκέψη” από την μεριά του κατασκευαστή και για πολλούς αυτό είναι κάτι σημαντικό.
Για αυτούς που εκτιμούν αυτή την καθαρή σκέψη υπάρχουν λίγα, πολύ λίγα, σύγχρονα ποιοτικά όπλα που συνεχίζουν να προσφέρουν όπλιση δια του μοχλού.
Τα περισσότερα σύγχρονα όπλα που οπλίζουν με το μοχλό είναι φθηνά μονόκαννα και μερικά δίκαννα. Υπάρχουν όμως και μερικά ποιοτικά όπλα με αυτό το σύστημα. Το ιταλικό ΙΑΒ είναι ένα από αυτά. Το σουηδικό Flodman/Caprinus είναι το άλλο.
Το σουπερποζέ ΙΑΒ είναι έμπνευση του Ιταλού οπλουργού Zanotti. Παρέχει όπλιση δια του μοχλού σε ένα σύνολο που χαρακτηρίζεται από την φινέτσα και κομψότητα που έφεραν οι Ιταλοί κατασκευαστές στο κυνηγετικό δίκαννο.
Οι φωτογραφίες δεν μπορούν να μεταδόσουν την καλαισθησία. Δίνουν όμως μιαν εικόνα της απλότητας του μηχανισμμού και της στιβαρότητας που προσφέρει η όπλιση δια του μοχλού. Αντί για σφύρες το ΙΑΒ έχει έμβολα που κτυπούν τα καψύλια ευθεία, και όχι υπό γωνία όπως στα περισσότερα σουπερποζέ. Τα ελατήρια είναι ελικοειδή και ουσιαστικά αθάνατα. Το φινίρισμα των τμημάτων του μηχανισμού είναι εξαιρετικό.
Επειδή το ΙΑΒ οπλίζει με την πίεση του μοχλού προς τα δεξιά, οι βελόνες αποσύρονται από τα καψύλλια με το άνοιγμα. Δηλαδή το ΙΑΒ παρέχει το πλεονέκτημα της αυτόματης ανάσυρσης της βελόνας εκ φύσεως, χωρίς να χρειάζεται κάποια επιπρόσθετη πατέντα. Και βέβαια επειδή οι κάννες στο άνοιγμα δεν οπλίζουν τίποτε ανοίγουν εξαιρετικά εύκολα.
Το ΙΑΒ των φωτογραφιών είναι 20άρι. Είναι ένα από τα πιο κομψά και καλαίσθητα σουπερποζέ που έχω πιάσει. Είναι ένα όπλο που θα το ξαναδούμε λεπτομερώς, αυτό και τα 12άρια αδελφάκια του.