GIACINTO ZANOTTI- Ο ΒΕΛΤΙΩΤΗΣ

Φωτογραφίες με την ευγενή παραχώρηση της ιστοσελίδας steniron.com
Photos courtesy of steniron.com

Ο Ιταλός οπλοκατασκευαστής Giacinto Zanotti το 1906 βγήκε στην αγορά με ένα βελτιωμένο δίκαννο με ολόκληρες φωτιές. Επιδερμικά μοιάζει με το σύστημα Holland με ολόκληρες φωτιές και πολλοί σχολιαστές αβασάνιστα αποκαλούν το Zanotti τύπου Holland. Ομως δεν είναι απλή αντιγραφή, το σύστημα Zanotti προσφέρει σημαντικότατες βελτιώσεις επί του προτύπου, βελτιώσεις που βάζουν το δικό του όπλο σε μια δικ;h του κατηγορία, σχεδιαστικά και τεχνικά πάνω από το Holland.

Για να γίνει κατανοητή η βελτίωση που επέφερε ο Zanotti καλό είναι να θυμηθούμε τους μοχλούς που μάθαμε στην πέμπτη δημοτικού. Υπάρχουν τρεις τύποι μοχλών:

Α τύπος, το φορτίο στην άκρη, το υπομόχλιο στη μέση, η δύναμη στην άλλη άκρη. Ο λοστός είναι αυτόυ του τύπου.
Β τύπος, το υπομόχλιο στη μια άκρη, το φορτίο στη μέση, η δύναμη στην άλλη άκρη. Ο καρυοθραύστης είναι αυτου του τύπου.
Γ τύπος, το υπομόχλιο σε μια άκρη, το φορτίο στην άλλη και η δύναμη στη μέση. Η τσιμπίδα είναι αυτού του τύπου.

Στο σπαστό όπλο ο πίρος των καννών είναι το υπομόχλιο. Η πατούρα της θαλάμης είναι το φορτίο, εκεί ασκούνται δυνάμεις που θέλουν να ανοίξουν το όπλο. Το πίσω κλειδί των καννών είναι σημείο άσκησης της δύναμης, εν προκειμένω της αντίστασης προς την τάση ανοίγματος.

Στην παραδοσιακή δομή των αγγλικών όπλων το κλειδί τύπου Purdey είναι κάτω από τις κάννες και μπροστά από την νοητή γραμμή της πατούρας της θαλάμης. Το σύστημα κλειδώματος είναι μοχλός Γ’ τύπου.

Ο Zanotti επέκτεινε το πίσω κλειδί έτσι ώστε το κλείδωμα με το συρτάρι να γίνεται πίσω από την πατούρα της θαλάμης κάνοντας το σύστημα μοχλό τύπου Β’. Αυτή η φαινομενικά απλή αλλαγή δίνει σημαντικά αυξημένη δύναμη στο κλείδωμα του δίκαννου όπλου. Για να μπορεί να κλείνει ένα όπλο με εκτεταμένο πίσω κλειδί πρέπει να υπάρχει ανάλογο “σκάψιμο” στο κάτω μέρος του καθρέφτη της βάσης. Αυτό το σκάψιμο είναι σε ουδέτερο (από την άποψη επίδρασης δυνάμεων) σημείο και δεν επηρεάζει την ανθεκτικότητα του όπλου.

Αριστερά η συμβατική διάταξη κλειδιών, δεξιά η βελτίωση του Zanotti με επιμήκυνση του πίσω κλειδιού.

Οι Ιταλοί κατασκευαστές κατάλαβαν το πλεονέκτημα και πολλοί από αυτούς το υιοθέτησαν στα πλαγιόκαννα τους, ακόμα και σε πλαγιόκαννα χαμηλού κόστους. Οι Αγγλοι, πιστοί στην αρχή έτσι το κάνουμε γιατί πάντα έτσι γινόταν, διατηρούν μέχρι σήμερα, ακόμα και στα πιο ακριβά τους πλαγιόκαννα, την τοποθέτηση του πίσω κλειδιού μπροστά από το επίπεδο της πατούρας της θαλάμης. Αναρωτιέται κανείς πως οι αρχικοί σχεδιαστές των αγγλικών προτύπων, τεχνίτες όπως οι Purdey, Holland, Lancaster, Robertson και άλλοι που υιοθετουσαν νέες πατέντες της εποχής τους με καταπληκτική ταχύτητα, θα αντιμετώπιζαν τις βελτιώσεις του Zanotti. Ομως το 1906 που εμφανίστηκε το δίκαννο του Zanotti οι μεγάλοι της αγγλικής οπλοκατασκευής είχαν φύγει και τους διαδέχτηκαν απόγονοι που δεν διέθεταν την τεχνική διορατικότητα και προτιμούσαν να μείνουν κολλημένοι στην φόρμουλα που πουλάει.

Η αυτόματη ανάσυρση της σφύρας είναι μια από τις μεγαλύτερες εφευρέσεις στον κόσμο των όπλων. Ηταν επινόηση του Αγγλου κατασκευαστή Stanton το 1867 με αριθμό 367 στο αγγλικό γραφείο ευρεσιτεχνιών. Ο Stanton σκαρφίστηκε΄εναν απλούστατο τρόπο να κάνει το ένα ελατήριο, αυτό της σφύρας, να κάνει δύο δουλειές, να πυροδοτεί και αμέσως μετά να ανασύρει τη σφύρα μερικά χιλιοστά ώστε να μην έχει επαφή με το καψύλλι ή τη βελόνα. Τα κύρια οφέλη από την πατέντα αυτή ήταν δύο: πρώτο ήταν η διατήρηση απόστασης μεταξύ βελόνας και σφύρας, κάτι που έκανε το δίκαννο πιο ασφαλές από το πρότερο σύστημα με την ημιόπλιση. Δεύτερο ήταν η άμεση ανάσυρση της σφύρας μετά την πυροδότηση και έτσι απέφευγε το γάντζωμα της βελόνας στα καψύλλια, το Striker Binding που μπορεί να κλειδώσει το όπλο και να μην το αφήνει να ανοίξει με τίποτε!

Φωτιά με την αυτόματη ανάσυρση της σφύρας και την βελτιωμένη σχαστηρία ανάσχεσης.

Ο Zanotti έφερε την αυτόματη ανάσυρση της σφύρας στο όπλο με ολόκληρες φωτιές και έτσι το έκανε πιο ασφαλές και πιο εύχρηστο και άτρωτο στο κόλλημα των βελόνων. Στα δε ραβδωτά που προορίζονται για κυνήγι επικίνδυνων ζώων έδωσε ένα αυξημένο επίπεδο ασφάλειας και αξιοπιστίας. Η ενσωμάτωση της αυτόματης ανάσυρσης στην ολόκληρη φωτιά δεν απαιτεί κανένα νέο τμήμα, απλά επιμηκύνεται το ένα άκρο του ελατηρίου. Οι Αγγλοι μέχρι σήμερα δεν έχουν ενσωματώσει την αυτόματη ανάσυρση στα όπλα με ολόκληρες φωτιές.

Το τρίτο σημείο βελτίωσης στο δίκαννο Zanotti είναι η βελτιωμένη σχατηρία ανάσχεσης, η παθητική ασφάλεια του όπλου που δεν επιτρέπει την πυροδότηση αν δεν πατηθεί η σκανδάλη.

Με το μοχλό ανοίγματος στο πλάι η ράχη του όπλου είναι ένα αρμονικό σύνολο όπου μέταλλο και ξύλο δένουν αρμονικά.

Οσο για την αισθητική του δίκαννου Zanotti, αυτή το κάνει να ξεχωρίζει αφού ενσωματώνει άνοιγμα με πλαϊνό μοχλό, αφήνοντας έτσι την ράχη της βάσης λεία χωρίς την συμβατική πεταλούδα. Η ομορφιά του Zanotti έχει εντυπωσιάσει πολλούς θιασώτες του πλαγιόκαννου, ανάμεσα τους και αρκετοί Αγγλοι.

Ο Zanotti αντιγράφηκε χωρίς να τύχει της ανάλογης αναγνώρισης. Δεν ήταν ο μόνος. Ο William Baker εφηύρε τους εξολκείς Baker που φορά το Boss, το σύστημα 12/20 που υιοθέτησε ο Lancater. Ο Petrik εφηύρε τους τραπεζοειδείς ώμους στο σουπερποζέ, ο Pieper πρώτος πειραματίστηκε με την σύνδεση καννών με όλα σχεδόν τα συστήματα που άλλοι αντέγραψαν: monobloc, demibloc, συρταρωτή σύνδεση.

Το πίσω κλειδί ενός μονομπλόκ δίκαννου Robust παρουσιάζει την βελτίωση που εφηύρε ο Zanotti.

Δέκα χρόνια μετά την εμφάνιση της βελτίωσης κλειδιών του Zanotti η γαλλική Manufrance ενσωμάτωσε την προς τα πίσω επέκταση του κλειδιού στο πλαγιόκαννο Robust χωρίς να αναφέρει από που το εμπνεύστηκε. Οποιες πατέντες και αν κάλυπταν τις ευρεσιτεχνίες εξαντλήθηκαν, δεν υπήρχε χρηματικό κόστος στην χρήση και σίγουρα δεν θα κόστιζε η αναφορά του εφευρέτη. Αυτό το άρθρο είναι μια αναγνώριση της συμβολής του Giacinto Zanotti στην εξέλιξη του κυνηγετικού όπλου, τα θετικά της οποίας απολαμβάνουμε μέχρι σήμερα.

Ενα μεγάλο ευχαριστώ στους συντελεστές της ιστοσελίδας www.steniron.com Piero, Steni και Paolo για τις φωτογραφίες, ο ιστότοπος τους είναι παράδεισος για τον σοβαρό μελετητή του λειόκαννου.