ΕΜΠΛΟΚΕΣ Ή ΕΜΠΛΟΚΗ, ΕΝΙΚΟΣ Ή ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ;

“Μου κάνει εμπλοκές” είχε παραπονεθεί ο αξέχαστος Τηλέμαχος Ζαγοράκης για την καραμπίνα Xanthos. Επειδή του άρεσε το όπλο, παρά τις εμπλοκές αρχίσαμε να το ψάχνουμε το θέμα.

Από τις περιγραφές της δυσλειτουργείας της καραμπίνας δεν έβγαινε νόημα.

“Ρϊχνω το πρώτο φυσίγγι κανονικά και στο δεύτερο κάνει εμπλοκή” μου έλεγε ο Τηλέμαχος. Από αυτό δεν υπήρχε ένδειξη για το είδος της εμπλοκής. Οπόταν του ζήτησα όταν παθαίνει το όπλο εμπλοκή να δει τι ακριβώς έχει κάνει.

Σε μια έξοδο έριξε κάμποσα φυσίγγια και παρατήρησε τις εμπλοκές. Ο ίδιος ο Τηλέμαχος χρησιμοποίησε πληθυντικό αριθμό, η περιγραφή όμως ήταν ίδια, άρα δεν ήταν εμπλοκές, ήταν εμπλοκή και πάντα του ίδιου είδους. Το πυροδοτημένο φυσίγγι εξολκευόταν κανονικά, το δεύτερο γεμάτο φυσίγγι σκάλωνε πάντα με τον ίδιο τρόπο μεταξύ κλείστρου και θαλάμης. Η μεριά του χείλους του φυσιγγίού που έβλεπε προς την πάνω μεριά της θαλάμης σκάλωνε στην πατούρα της θαλάμης. Ηταν μια κλασσική εμπλοκής εισαγωγής στη θαλάμη. Οσοι ασχολούμασταν με τη σκοποβολή πιστολιού ξέρουμε πολύ καλά αυτό το είδος εμπλοκής καθώς και την μέθοδο διόρθωσης της.

Στο πιστόλι η ίαση είναι η λείανση της ράμπας μετάβασης του φυσιγγίου από τη γεμιστήρα στη θαλάμη. Επίσης λειαίνονται και οι κόγχες της πατούρας της θαλάμης και έτσι το φυσίγγι γλιστρά ανεμπόδιστο στη θαλάμη. Καθώς ο Τηλέμαχος ήταν ικανός μαχαιροποιός και γνώστες της λείανσης μετάλλων κατάλαβε το πρόβλημα και είπε πως θα το διόρθωνε, και από ότι μου είπε τα κατάφερε.

Η διαφορά μεταξύ εμπλοκών, δηλαδή δυσλειτουργειών διαφόρων τύπων σε διαφορετικά σημεία του  μηχανισμού είναι μια κατάσταση. Η επανάληψη του ίδιου είδους εμπλοκής είναι μια άλλη κατάσταση. Η επαναλαμβανόμενη εμπλοκή είναι η εύκολη περίπτωση. Σε ένα αυτογεμές το φυσίγγι συγκρατείται στην αποθήκη από το στοπ, όταν πιεστεί το στόπ το φυσίγγι πιέζεται από το ελατήριο αποθήκης προς τη γλώσσα. Η παλινδρόμηση του κλείστρου ενεργοποιεί τη γλώσσα δίνοντας της μια κλίση προς τα πάνω και το φυσίγγι προσφέρεται στο κλείστρο. Οταν το κλείστρο επανέρχεται στη θέση το πιεζόμενο από ελατήριο επανάταξης πιέζει το φυσίγγι στη θαλάμη. Μετά την πυροδότης το κλείστρο οδεύει προς τα πίσω και τραβά μαζί τον κάλυκα ο οποίος κτυπά στον εξολκέα και απορρίπτεται από το όπλο.

Είναι ευνόητο ότι όταν υπάρχει πρόβλημα στο ίδιο σημείο, και αυτό το πρόβλημα επαναλαμβάνεται με τον ίδιο τρόπο και με το ίδιο αποτέλεσμα κάθε φορά η διόρθωση είναι σχετικά απλή. Στις περισσότερες σύγχρονες καραμπίνες αρκεί η αλλαγή του φθαρμένου ή κτυπημένου εξαρτήματος για να λυθεί το θέμα. Σπανιότερα χρειάζεται επέμβαση όπως η λείανση των γωνιών της πατούρας της θαλάμης, κάτι που έγινε στη Xanthos του Τηλέμαχου.

Η δυσκολία είναι όταν υπάρχουν εμπλοκές διαφόρων ειδών στο ίδιο όπλο. Αν μια καραμπίνα κάποτε δεν αφήνει το φυσίγγι να περάσει στη γλώσσα, αν άλλες φορές η γλώσσα δεν ανεβάζει το φυσίγγι προς το κλείστρο, αν το κλείστρο δεν εξάγει το φυσίγγι από τη θαλάμη, τότε δεν υπάρχει θέμα, τότε υπάρχουν θέματα και η λύση τους απαιτεί χρόνο και χρήμα.

Σε κάθε περίπτωση εμπλοκής ή εμπλοκών καλό είναι να γίνονται τα πιο απλά και φτηνά πρώτα. Ενα καλό επαγγελματικό καθάρισμα είναι βασικό. Ενας έλεγχος στα ελατήρια, της αποθήκης καθώς και αυτά της σκανδαλοθήκης που ελέγχουν τη γλώσσα, καθώς και των μικρών ελατηρίων του εξολκέα και εξωστήρα είναι το επόμενο βήμα. Επίσης χρειάζεται προσεκτικός έλεγχος για τυχόν φθορές  και μικροσπασίματα ή στραβώματα στα μέρη του μηχανισμού. Στα αυτογεμή ακόμη και ένα μικρό στράβωμα, πχ στο στοπ της αποθήκης, μπορεί να προκαλεί εμπλοκή. Επίσης χρειάζεται προσεκτική εξέταση της θαλάμης για τυχόν οξειδώσεις ή βαθουλώματα που δημιουργούν ανώμαλη πρόσφυση του κάλυκα στα τοιχώματα της κάννης. Και βέβαια στα όπλα αερίων καθάρισμα των οπών αερίων. Αφού γίνουν όλα αυτά καλό είναι να δοκιμάζεται η καραμπίνα με διαφορετικά φυσίγγια. Κάποια όπλα δεν χωνεύουν κάποια φυσίγγια. Είναι σπάνιο φαινόμενο με τις σύγχρονες καραμπίνες αλλά όχι άγνωστο.

Αν παρόλα τα μέτρα το πρόβλημα επιμένει τότε θα χρειαστεί οπλουργός που έχει την ευχέρεια να πηγαίνει σε σκοπευτήριο ή άλλο χώρο για βολές. Είναι φοβερά δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να διορθωθεί πρόβλημα εμπλοκής χωρίς δοκιμαστικές βολές. Αλλιώτικα η κατάσταση παίρνει την μορφή της πειραματικής επέμβασης του οπλουργού η οποία ακολουθείται με ταξείδι του κατόχου για να δοκιμάσει την καραμπίνα και ξανά μανά στο οπλουργείο και πάει λέγοντας.

Στις σύγχρονες καραμπίνες η εμπλοκή ή οι εμπλοκές είναι σπάνιο φαινόμενο. Οταν παρουσιάζεται οι πιθανότητες είναι΄ότι φταίνε τα φυσίγγια. Στα παλαιότερα όπλα πάντα ελλοχεύει η φθορά του ίδιου του όπλου. Οταν υπάρχουν ανταλλακτικά και η φθορά περιορίζεται σε ανταλλάξιμα μέρη τότε η επισκευή αξίζει τον κόπο. Αν φταίει κάτι μεγάλο, όπως πχ η δημιουργία ενός βαθουλώματος στη θαλάμη που δεν αφήνει τον κάλυκα να ξεκολλήσει, τότε θα πρέπει να συγκρίνουμε το κόστος επισκευής με την αγορά άλλου όπλου. Η σύγκριση της τιμής μιας καλής μεταχειρισμένης καραμπίνας με το κόστος αγοράς μια καινούργιας κάννης  είναι αποκαλύπτική!